MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

110 SAYFA Bir diğer örneğimizde de ülkemizin kuzeyinde doğal olarak yetişen şerbetçiotu ( Humulus lupulus ) bitkisini verebiliriz. Bu bitkinin dişi çiçekleri halk arasında iştah açıcı, idrar artırıcı, terletici, ateş düşürücü ve yatıştırıcı gibi tıbbi etkiler ile tercih edilmesinin yanında, günümüzde bilhassa bira imalinde kullanılmaktadır. Bilecik’in yaklaşık 10 bin nüfuslu Pazaryeri ilçesinde kültüre alınan bu bitkinin kurutulmuş dişi çiçekleri, Anadolu Efes tarafından satın alınarak ilçeye 11 milyon liralık gelir sağlamıştır. Son örneğimizde de Karabük ilinin Safranbolu ilçesine ismini veren ve ekonomik değeri oldukça yüksek olan Safran bitkisini ( Crocus sativus ) vereceğiz. Bu bitki ülkemizde en iyi Safranbolu ilçesinde kültüre alınmıştır. Safran bitkisinin drog olarak stigma adı verilen dişi organlarının üç parçalı ve kırmızı renkli olan uç kısımları kullanılmaktadır. Bu bitki baharat, boya hammaddesi, ilaç ve kozmetik sanayi ile halk hekimliğinde kullanılan çok değerli bir bitkidir. Aynı zamanda dünyanın en pahalı baharatı unvanına da sahiptir. Ülkemizde 1 gramı yaklaşık 50-60 TL’ye satılan bu baharat bitkisinin kültüre alınması ile Safranbolu’da pek çok köyün gelir düzeyi yükselmiştir. Yukarıda kültüre alındığı bölgenin ekonomisine katkı sağlayan bitkilerimizden sadece üç bitkiye yer verilmiştir. Tabii ki ekonomik getirisi olabilecek doğru potansiyel bitkilerin seçimiyle bu başarı öykülerinin sayısı ülkemizde daha da artacaktır. Ancak bu bitkilerin seçimi ve kültüre alınması rastgele olmamalıdır. Günümüzde insanların çoğu, ekonomik getirisinin yüksek olduğunu sosyal medyadan ya da çevresinden öğrendiği bir bitkiyi, gerekli ön çalışma yapmadan ekerek ya da dikerek, hemen kültüre almaya başlamaktadır. Burada ilk yapılması gerekenlerden birisi, kültüre alınması gereken bitkinin ülkemiz ve dünyadaki ihtiyaç kapasitesinin tespitinin yapılmasıdır. Gerçekten ihtiyaç ve talep olan bir bitkinin mi kültüre alındığı sorusu cevaplanmalıdır. Daha sonra ülkemiz iklimine uygun bitkilerin tercih edilmesine öncelik verilmelidir. Toprağa ekim ya da dikim hemen boş araziye yapılmamalı, o arazinin toprağından alınacak örneklerle mutlaka toprak analizlerinin yapılması, özellikle toprakta eksik olan mikro ve makro elementler tespit edildikten sonra eser miktarlarda ilave edilerek kültüre alma işlemleri başlatılmalıdır. Kültüre alınan bitkinin ihtiyaçları (sulama, gübreleme, çapalama v.b.) ve hastalık- zararlıları çok iyi bilinmelidir. Daha sonra hasat zamanlarında uygun bir yöntemle bitkinin tıbbi kullanımı olan organı (kök, kabuk, çiçek, meyve, yaprak, tohum vb.) toplanmalı ve toplanan droglar; havadar ve steril ortamlarda kurutulduktan sonra işlenmemiş ya da işlenmiş halde piyasaya sürülmelidir. Ancak ülkemizde bu işler bu sıraya göre gitmemektedir. Örneğin ülkemizde ilk başlarda popüler bir kültür bitkisi olan Lavanta bitkisinin özellikle iki türü ( Lavandula angustifolia, Lavandula x intemedia ) kültüre alınmaktadır. Bu bitkinin kültüre alınmasının en önemli nedeni tıbbi ve aromatik bitki Kekik, nane, adaçayı, fesleğen, defne vb. tüm bitkiler baharat bitkileri olarak bilinmesine rağmen, içerdikleri tıbbi bileşenlerden dolayı tıbbi ve aromatik bitki olarak da kullanılmaktadır. Baharat, boya hammaddesi, ilaç ve kozmetik sanayi ve halk hekimliğinde kullanılan safran bitkisi, aynı zamanda dünyanın en pahalı baharatı unvanına da sahiptir. TIBBİ VE AROMATİK BİTKİLERDE YENİ FIRSATLAR KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021