MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

164 SAYFA SIĞIR ISLAH ÇALIŞMALARI Sütçü sığırlar; Total Performans/Verim İndeksi (TPI) hesaplamalarında tip ve fitness (sağlıklı yaşam) değerleri dışında verim değeri süt olan ırklar, sütçü olarak değerlendirilmektedir. TPI’da verim yönü olarak süt endeksi (süt proteini + süt yağı) miktarları yer almaktadır. Verim yönü süt olan ırklar ince narin yapılı, kemik çıkıntıları belirgin ve gelişmiş bir meme yapısına sahiptir. Yandan bakıldığında dik üçgen, üstten bakıldığında ise üçgenimsi bir görünümdedir (Holstein, Jersey, Montbeliard). Etçi sığırlar; Total Performans İndeksi (TPI) hesaplamalarında tip ve fitness (sağlıklı yaşam) değerleri dışında verim değeri et olan ırklar, etçi olarak değerlendirilmektedir. TPI’da verim yönü olarak et endeksi (günlük ağırlık artışı + karkas randımanı ve kalitesi) yer almaktadır. Verim yönü etçi olan sığırların tipi; yandan bakıldığında dikdörtgen, arkadan bakıldığında ise butlar dolgun etli, konveks bir görünümdedir (Limuzin, Şarole, Angus, Hereford, vb.). Kombine verim yönlü ırklar; Total Performans İndeksi (TPI) hesaplamalarına, tip ve fitness (sağlıklı yaşam) değerleri dışında ete ve süte göre damızlık değeri dahil edilen ırklar kombine olarak değerlendirilmektedir. Kombine verim yönlü ırklar arasında TPI hesaplamalarında kullanılan, et ve süt verim ağırlık oranları farklılık gösterebilmektedir. Örneğin AB ülkeleri 2016 yılı Simental-fleckvieh TPI hesaplamalarında, süt yüzde 38, et ise yüzde 18 ağırlıkta iken; Brown Swiss’lerde süt yüzde 50, et yüzde 5’tir. Birçok uzman ve yetiştirici Avrupa’daki Brown Swiss’leri, TPI içinde et verim ağırlığının düşük olması (yüzde 5) nedeniyle kombineden ziyade, sütçü bir ırk olarak değerlendirmektedir. Kombine verim yönlü sığırlarda sütçü ve etçi sığırların morfolojik özellikleri bir arada görülebilir. Genel olarak sütçülerin vücutlarından daha dolgun ve etli, etçilere göre ise daha narin ve memeleri daha iyi gelişmiştir (Simental). ABD, İngiltere, Avusturalya gibi ülkelerde sığır ırkları, tek yönlü (sütçü veya etçi) ıslah edilirken, ülkemizde olduğu gibi Almanya, Çekya ve Avusturya’da ise bazı ırklarda kombine verim (et ve süt) yani iki yönlülük tercih edilmektedir. Kombine verim yönlü ırklar arasında, TPI hesaplamalarında kullanılan et ve süt verim ağırlık oranları farklılık gösterebilmektedir. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021