MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

SAYFA 219 O rmanlar yaşanabilir sağlıklı çevrenin en önemli bileşenidir. Milyonlarca canlıya habitat sağlamanın yanında, yaşam kalitesini artıran en önemli ekosistemlerden biridir. Solunabilir kalitede bir hava, içilebilir su kaynakları ve sağladığı doğal peyzaj başta olmak üzere; odun hammaddesine dayalı ve odun dışı orman ürünlerinin de içinde olduğu çok çeşitli ürünler sunarak ülkelerin ekonomisine önemli katma değer sağlamaktadır. Dünyadaki ve ülkemizdeki orman alanlarının artırılması ve niteliklerinin iyileştirilmesi için verimsiz ormanlara rehabilitasyon uygulanmalı, ağaçlandırma ile yeni orman alanları kazandırılmalı ve sürdürülebilirliğin sağlandığı planlı ormancılık gereklidir. Dünyada hâlâ bir plana tabi tutularak yönetilmeyen önemli miktarda orman alanları mevcuttur. Ülkemizde ise tüm orman alanları bir plan dahilinde yönetilmektedir. Tüm dünyada ortaya çıkan Sürdürülebilir Orman Yönetimi (SOY) yaklaşımı ülkemizde Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Planlama ile sağlanmaktadır. Ülkemizdeki bütün ormanlara 10 ya da 20 yıllık süreli amenajman planları yapılmaktadır. Bu planlar ile hem ormanların sunduğu mal ve hizmetlerden optimal faydalanma, hem de ormanların sürdürülebilirliği sağlanmaktadır. Dünyadaki aktüel durum incelendiğinde, orman alanlarındaki azalmanın devam etmesine karşın geçmiş yıllara göre giderek daha az orman alanı yok olduğu belirtilmektedir. Hatta bazı kıtalarda ağaçlandırma ile orman alanları artırılmaktadır. Diğer yandan orman ürün ve hizmetlerine olan talep artmaya devam etmektedir. Bunun bir sonucu olarak ormancılığın dünya ekonomisindeki payı da artmaktadır. Benzer bir durum ülkemiz için de geçerlidir. Ormanlardan üretilen odun hammaddesine dayalı ve odun dışı orman ürünlerine olan ihtiyaç giderek artmakta, buna paralel olarak üretimde de artış görülmektedir. Dünya ormancılığında, plantasyon ormancılığın payının giderek artmakta olduğu görülmektedir. Odun hammaddesine dayalı ithalat-ihracat dengesi incelendiğinde, aralarındaki farkın azalmasına rağmen hâlâ ithalatın daha fazla olduğu görülmektedir. Bu farkın kapatılmasında önemli konulardan biri ormanın nitelik değerlerinin artırılmasıdır. Uygun iklim koşullarında daha fazla artım yapabilen ve piyasası olan ağaç türleri ile tür değişimine gitmek en önemli yöntemlerden biridir. Özellikle hızlı büyüyen türlerle, iyi yetişme ortamı koşullarında yapılan ağaçlandırmalar ile kısa sürede daha çok ürün verilen türlere yönelmek mümkündür. Dünya ormancılığında, plantasyon ormancılığın payının da giderek artmakta olduğu görülmektedir. Odun Dışı Orman Ürünleri (ODOÜ) dünyada hızlı bir gelişim göstermektedir. Kırsal kalkınmaya önemli katkısı ve katma değer yaratması nedeniyle giderek daha çok ön plana çıkan ODOÜ, sadece üretimi iyi olan ülkelerin değil, bu konuda sanayisi iyi olan ülkelerin başı çektiği bir alan haline gelmektedir. Ürünü alıp işleyip daha çok gelir elde etme yöntemi, birçok ODOÜ fakiri ama gelişmiş sanayisi olan ülkenin, bu üretime yönelerek gelir elde etmesine neden olmuştur. Tür çeşitliliği bakımından önemli zenginliğe sahip ülkeler, özellikle tıbbi ve aromatik bitki ticaretinde bir adım öne çıkabilmenin yollarını aramaktadırlar. 12 bin bitki türüne ve 4 binin üstünde endemik bitkiye ev sahipliği yapan ülkemiz, Avrupa’nın en fazla tür barındıran ülkesidir. Bu doğrultuda da küresel pazara çok fazla çeşitte tür sunma kapasitesine sahiptir. Ülkemizin önünün çok açık olduğu bu sektörde görülen temel sorunlar; gelişmemiş sanayi kolu, ulusal bir politikanın tam anlamıyla oluşturulmamış KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021