MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

SAYFA 285 ekilecek bitkilerin gerek tarla koşullarında aynı tür ya da yabani bitkilerden izole üretilmesi, özellikle kapalı sera ya da dijital tarım sistemlerinde üretilmesi gen aktarım ve bulaş riskini kontrol etmektedir. Bu rekombinant bitkilerin üreme kapasitesi olmayacak şekilde geliştirilmeleri ile gen aktarım riskini engellebilecektir (Haile vd., 2020). Teröpatik proteinlerin rekombinant bitkilerde üretilmesi ile bu teröpatik ürünlerin piyasada bulunabilirlikleri artacağından hem hastaların bu son derece pahalı farmosetik ürünlere ulaşım olasılığı artacak, hem de farklı hastalıkların tedavisi amacı ile bolca farklı proteinin üretimi ile tedavi süreçleri de daha etkin hale gelebilecektir. Yüksek ekonomik değere sahip farmosetik proteinlerin ve diğer endüstriyel enzimlerin bitkilerde üretimi diğer yöntemlere göre hem daha kolay hem de ekonomik olarak daha verimlidir. Bu teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanılması için girişimlerde bulunan ülkeler gerek kendi iç piyasalarında gerekse dış piyasalara yönelik üretimler ile yüksek katma değere sahip üründen yüksek kâr elde edebilecekler, aynı zamanda aşı ve ilaç gibi stratejik öneme sahip ürünler için ihtiyaçlarını yüksek teknoloji ürünleri ile karşılayarak dış kaynaklara da bağımlı olmayacaklardır. Genetik Mühendisliği Yöntemleri ile Bitkilerde Farmosetik Önemi Olan Biyoaktif Moleküllerin Üretimi İnsanlık tarihi boyunca bitkiler hastalıkların tedavisi için kullanılan başlıca ilaç kaynağı olagelmiştir. Mevcut literatürde 200 binden fazla bitki temelli biyoaktif molekülün hastalıklarının tedavisinde kullanılabileceği gösterilmiştir (Pereira vd., 2019). Yeni metabolik tarama yöntemleri ile farklı tür bitkilerden elde edilen pek çok yeni biyoaktif molekülün de ilaç olarak kullanım potansiyelleri test edilmektedir. Bitkilerde bulunan ve hastalık tedavisinde kullanılan bu biyoaktif moleküller, genelde eser miktarlarda üretilirler. Dolayısıyla bu moleküllerin bu bitkilerden eldesi zor ve çoğu zaman ekonomik olmayan bir işlemdir. Bitki kökenli olan bu biyoaktif moleküllerin kimyasal sentez için uygun olup olmadığı test edilmekte, eğer başarısız olunursa alternatif yöntemlere başvurulmaktadır. Bitki moleküler biyolojisi ve biyokimyası ile ilgili bilgi birikimleri arttıkça pek çok değerli biyoaktif bitki molekülünün biyosentez basamakları ve bunları kontrol eden genetik materyaller ile bilgi artmaktadır. Değerli biyoaktif moleküllerin bitkilerde az sentezlenmesi Bitki bazlı polimerler, farmasötikte kullanılmasının yanı sıra tekstil, kozmetik, gıda, ambalaj ve otomotiv gibi birçok sektörde de uygulama alanı bulmuştur. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021