MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

SAYFA 363 Tarımın tarihsel serüveni içerisinde birbirinden belirgin çizgilerle ayrılan aşamaları mevcuttur. Bu aşamaların ifade edilmesinde; Tarım 1.0, Tarım 2.0, Tarım 3.0 ve Tarım 4.0 terimlerinin yaygın olarak kullanımı genel kabul görmüştür. Her ne kadar günümüzde teknolojinin geldiği seviyeyle paralel olarak Tarım 4.0 süreç ve dinamikleri yoğun biçimde tartışılıyor olsa da, önceki bütün aşamaların dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan farklı topluluklar için geçerli olduğu unutulmamalıdır. Genel kabul gördüğü şekliyle Tarım 1.0 eski çağlardan 1920’li yıllara kadar geçen süreci ifade etmektedir. Bu süreç, gerek bitkisel gerek hayvansal üretimde geleneksel yöntemlerin kullanıldığı ve buna ilaveten insan ve hayvan gücünden çok yoğun yararlanılan dönemi tanımlamaktadır. Bu dönemin en belirgin özelliklerinden bir diğeri ise işletmelerin çok büyük çoğunlukla aile işletmesi şeklinde küçük parçalardan oluşuyor olmasıdır. Günümüzde özellikle gelişmemiş ülkelerde, 10 ha’nın altındaki alanlarda önemli ölçüde Tarım 1.0 unsurlarından yararlanıldığı bilinmektedir. Tarım 2.0 için tanımlanan dönem 1920 ile 2010 yılları arasını kapsamaktadır. Özellikle tarımsal üretimin her aşamasında mekanizasyon uygulamalarının, gübrelemenin ve kaliteli tohumluk kullanımının söz konusu olduğu bu dönemde, II. Dünya Savaşı’nın yıkıcı etkileri ile de ilişkili olarak, sentetik yapıda ilaç ve gübrelerin üretim miktarı artışı elde etmek için geliştirilip kullanıldığı bilinmektedir. Bu üretim artışı ve üretim girdilerindeki dönüşüme bağlı olarak endüstriyel tarım sürecine girilmiş, küresel ölçekte, tarımsal üretim bir ana ekonomik faaliyet kolu olarak önemini artırmıştır. Tarım 3.0’a ait temel yaklaşım ve dönüşümlerden bahsetmeden önce; Tarım 1.0 ve Tarım 2.0 aşamaları sonucunda, büyük ölçekte sürdürülebilir yaşam, alt ölçekte ise sürdürülebilir tarım konseptlerinin kurumsallaşmadığını, yalnızca kavramsal düzlemde tartışıldığını belirtmek gerekir. Dolayısıyla, insanın beslenme ihtiyacı için bir şekilde tarımsal üretimin sürekli artırılması gerektiği Tarım 1.0 ve Tarım 2.0 için belirleyici motivasyon unsuru olmuştur. Tarım 3.0’dan hızla Tarım 4.0’a adım attığımız günümüzde; demografiler, doğal kaynakların kısıtlılığı, iklim değişikliği ve çöpe giden gıda ürünlerinin kayda değer ölçüde fazla olması gibi sorunlar artan ağırlığıyla gündemdedir. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021