MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

446 SAYFA YENI NESIL TARIM ÖRGÜTLENMELERI ve faaliyet raporları, bilanço ve gelir gider tablolarının anlaşılır bir şekilde sunulmasına kadar pek çok farklı uygulama gerçekleştirilebilir. Ayrıca başarılı kooperatiflerde risturn dağıtılmasının da ortak kooperatif ilişkilerine olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Yeni Nesil Örgüt Modeli: Yeni Nesil Kooperatifler Küreselleşen ekonomi ile beraber kendilerini daha fazla rekabetçi bir ortamın içinde bulan tarımsal örgütler, dünyada yeni bir akım haline gelen ve özellikle kooperatif işletmeciliği ile tanımlanabilecek olan yeni bir yapılanmaya gitmişlerdir. Bu yapılanma genel anlamda yeni nesil kooperatifçilik olarak tanımlanmaktadır. Yeni Nesil Kooperatifler (YNK), geleneksel kooperatif yapısını şirket değerleri ile birleştirmekte, tarım ürünlerinin katma değer eklenmiş ürün haline getirilmesi sürecinde yer almaktadır. Bu kapsamda yeni nesil kooperatiflerin, (a) üretici ortağın üretim ve pazarlamadan doğan çıkarlardan yararlanmasına ortam hazırladığı ve (b) iyi yönetilen yeni nesil kooperatifler, üreticilerin tarla üretimini katma değeri yüksek ürünlere dönüştürmesini sağladığı ve rekabet koşullarını iyileştirdiği ifade edilmektedir. Özellikle gelişmiş ülkelerde karşımıza çıkan yeni nesil kooperatifler, (New Generation Cooperatives) olarak adlandırılmaktadır10-11. Değişik yayın ve araştırmalarda bu kooperatifler için “Yeni Dalga Kooperatifler (New Wave Cooperatives)”, “Belirli Üyeli Birlikler (Defined Membership Associations)”, “Katma Değer Yaratan Pazarlama Kooperatifleri (Value Added Marketing Cooperatives)” veya “Kapalı Kooperatifler (Closed Cooperatives)” gibi isimler de verilmektedir 12-13. Yeni nesil kooperatifler California’da yıllar önce başlamış olmakla birlikte, esas itibarıyla 1970’lerde şeker pancarı üreticilerinin örgütlenmesi ile North Dakota ve Minnesota’da ortaya çıkmıştır 14 . Burada sağlanan başarı üzerine uygulamalar buğday, mısır, sığır eti gibi ürünler için de yaygınlaşmıştır. Son yıllarda ise bu tür örgütler tarımsal üretimi de içine alacak şekilde faaliyetlerini genişletmektedirler. Özellikle mısır ve soya üreticileri ürettikleri ham maddeleri değerlendirme amacıyla tavukçuluk ve besiciliğe yer veren “Üretim Kooperatifleri” kurmuşlardır. Bu tür büyük ölçekli işletme Yeni nesil kooperatifler esas itibarıyla 1970’lerde şeker pancarı üreticilerinin örgütlenmesi ile North Dakota ve Minnesota’da ortaya çıkmıştır. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021