MÜSİAD KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞİ

SAYFA 447 girişimleri yumurta üretimi yanında süt sektöründe de yaygınlaşmaktadır 15. Yeni nesil kooperatifler geleneksel kooperatiflerin özelliklerini, şirket yapısıyla birleştirip kendine has bir yapı oluşturan ve kârlılığı öne çıkaran kooperatiflerdir. Yeni nesil kooperatiflerde geleneksel kooperatiflerde olduğu gibi genellikle her ortağın bir oy hakkı vardır. Bazı kooperatifçiler sadece bu özelliklerin ortak özellikler olduğunu vurgulamaktadırlar. Ancak bazı yeni nesil kooperatiflerde, ortaklık payına göre oy kullanma yönünde eğilimler olduğu da belirtilmektedir. Geleneksel kooperatiflerde serbest giriş ilkesi varken yeni nesil kooperatiflerde kooperatife ortaklık kooperatifin menfaatleri doğrultusunda sınırlandırılmıştır. Geleneksel kooperatifler kârlılığı değil ortak menfaatlerini ön planda tutarken, yeni nesil kooperatifler daha çok Araştırmalar kooperatifteki etik değerlerin varlığının, ortakların kooperatiften elde ettiği performansı artırdığını göstermektedir. kârlılığı ön planda tutmaktadır. Bir diğer önemli farklılık ürün alımı konusundadır. Geleneksel kooperatifler ortakların ürettikleri ürünlerin tamamını almayı taahhüt ederken yeni nesil kooperatiflerde sözleşmede belirtilen ürün miktarıyla sınırlandırılan ürün alımı söz konusudur. Alınan ürünün fiyatlandırmasında da bazı farlılıklar gözlemlenmektedir. Geleneksel kooperatifler piyasa fiyatı üzerinden alım yaparken yeni nesil kooperatifler sözleşmede belirtilen fiyat üzerinden alım yapar. Kooperatiflerin önemli bir özelliği de risturn dağıtımıdır. Geleneksel kooperatifler düşük oranlarda dağıtım yaparken, yeni nesil kooperatiflerde bu oran daha yüksektir. Kooperatife giriş sermayesi geleneksel kooperatiflerde düşük iken yeni nesil kooperatiflerde yüksek giriş sermayeleri karşımıza çıkmaktadır. Kooperatife giriş gibi kooperatiften çıkış konusunda da bu iki yapı arasında farklılıklar olup, geleneksel kooperatiflerde ortaklık payları ve biriken sermayeler nominal satış yoluyla, yeni nesil kooperatiflerde ise ortağın daha önceden kooperatife uymayı taahhüt ettiği sözleşmeye uyacak kişilere satış yoluyla gerçekleşmektedir. Yeni nesil kooperatiflerin avantajlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür; • Kooperatifler işletme gibi hareket ederek üretimi, işleme ve pazarlamayla birleştirir. Belirlenen standartlar doğrultusunda üreticiyi kaliteli ürün üretmeye sevk eder. • Yüksek giriş aidatı üreticiler için dezavantaj olarak görünse de sağlıklı ve sağlam bir finansal yapının oluşması ile kooperatifin yatırım yapma olanağını artırır. • Ürün işleme potansiyeli sayesinde üretimden elde edilen kârın yanında, üreticilere ürün işlemeden elde edilen ek bir kâr olanağı sunar. • Hisselerin alınıp satılabilmesi üreticilerin ortaklık sürecinde rahat hareket etmesini sağlar. • Alımın kooperatifin işleyip satabileceği belli bir kota ile sınırlanması kooperatif kârlılığını artırır. • Risturn ödemesi geleneksel kooperatiflere göre daha yüksektir. Değişen ve rekabetin arttığı piyasa koşullarında yeni nesil kooperatiflerin geleneksel kooperatiflerin karşılaştığı sorunlara, kooperatifçilik ilkelerini ihlal etmeden ne ölçüde çözüm olabileceği tartışma konusudur. Yeni nesil kooperatifler, kooperatifçilik ilkelerinin neredeyse tamamını uygulayan geleneksel kooperatiflerden farklı olarak kârlılığın ön planda olduğu, üretici sermayesini koruyan, daha fazla pazar gücüne sahip ve ham girdileri kâr marjı yüksek ürünlere dönüştürüp kârlılığı artıran örgüt tipleridir. KIRSAL KALKINMA VE TARIMIN GELECEĞI RAPORU - 2021